Mrozoodporne kiwi (Aktinidia ostrolistna)

Aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta) to ciekawe, produktywne pnącze dorastające do długości 20 - 30 m. Roślina ta pochodzi z północnych Chin, jest mrozoodporna w całej Polsce, nawet w polskim biegunie zimna - Suwałkach wyda smaczne owoce.

Nasze kiwi wydaje zielono - żółte lub czerwono różowe owoce wielkości 2-3 cm. Są one zatem mniejsze niż kiwi kupowane w sklepach. Aktinidia ostrolistna daje jednak owoce pozbawione włosków na skórce, można je zatem spożywać bez obierania, zupełnie jak winogrona. Smak owoców jest bardzo dobry. Przypomina kiwi:) i melona. Jest bardzo słodkie. Wiele osób twierdzi, że smak aktinidii ostrolistnej jest lepszy i słodszy niż kiwi kupowanego w sklepach. Owoców możemy się spodziewać w październiku.

Wartości odżywcze mrozoodpornego kiwi:
Zawiera witaminę C w ilości około 70 mg na 100 g, czyli trochę więcej niż w pomarańczach (55). Oprócz tego zawiera min. żelazo. Duża ilość witaminy C w owocu poprawia wchłanianie żelaza z pokarmu, zatem Actinidia arguta polecana jest osobom cierpiącym na anemię.

Uprawa :
Mrozoodporne kiwi wymagania glebowe ma umiarkowane - urośnie na każdej glebie o dobrym drenażu. Najlepiej mu jednak będzie na żyznej, próchniczej ziemi.
Stanowisko: Jak większość roślin owocowych najobficiej owocuje w pełnym słońcu, jednak aktinidia ostrolistna toleruje dość dobrze półcień. Nadaje się zatem do leśnego ogrodu

Ważną kwestią, którą należy uwzględnić jest zapylenie. Większość odmian wymaga egzemplarza męskiego w promieniu 8 m, by doszło do zawiązania owoców. Odmiana Issai, czy Dr.Szymanowski są samopylne, ale również one lepiej owocują gdy mają w pobliżu egzemplarz męski.

Odmiana Issai jest bardzo mała (dorasta do 1-2m) nadaje się zatem nawet do najmniejszego ogrodu.

Krótki filmik po angielsku o przycinaniu mrozoodpornego kiwi.

Zdjęcie dzięki uprzejmości Wikipedii.

Sosna syberyjska

Sosna syberyjska (Pinus sibirica), inna nazwa, częściej używana to cedr syberyjski to wolno rosnące, długowieczne drzewo dorastające do 30-35 m wysokości. Należy do rodziny sosnowatych. Jak nazwa sugeruje cedr syberyjski jest bardzo odporny na mróz. Znosi temperatury spadające poniżej 50 stopni Celsjusza.

To właśnie tą roślinę opisuje Wladimir Megre w serii książek "Anastazja". To właśnie sosna syberyjska daje orzechy cedrowe. Orzeszki te są właśnie głównym produktem sosny syberyjskiej. Są bardzo bogate w wartościowe nienasycone kwasy tłuszczowe. Zawierają również dużo mikroelementów. W smaku są bardzo dobre, bardzo delikatne, słodkie z lekkim żywicznym posmakiem. Niestety cedry syberyjskie nie produkują orzechów cedrowych w dużej ilości. Plon z ha wynosi kilkadziesiąt do około stu kilogramów. Jest to wartość średnia, gdyż sosna syberyjska plonuje przemiennie. Większy plon występuje raz na kilka lat. Wpływa to na cenę orzeszków cedrowych - zazwyczaj ponad 100 zł za kilogram. Większość orzeszków cedrowych pochodzi z naturalnych stanowisk na Syberii, istnieją jednak plantacje, gdyż popyt na orzeszki cedrowe jest w dużej mierze niezaspokojony (i chyba nigdy nie będzie). Z orzeszków produkuje się również olej.

Drewno sosny syberyjskiej jest dość wartościowe, jednak wolne tempo wzrostu tego drzewa powoduje, że nie jest to dobry kandydat, jeśli zależy nam na dużej ilości drewna.

Również z drewna pozyskuje się wanilinę - popularny aromat wykorzystywany w przemyśle spożywczym.

Uprawa sosny syberyjskiej:
Sosna syberyjska preferuje gleby o dobrym drenażu, choć toleruje gleby bagienne. Rośnie w tym drugim przypadku gorzej. Jest to (jak większość sosen) gatunek wybitnie światłożądny
Zdjęcie dzięki uprzejmości Wikipedii.

Dereń jadalny

Dereń jadalny (Cornus mas) to krzew lub drzewo dorastające do 3-7 m. Należy do rodziny dereniowatych. Geograficznie dereń jadalny pochodzi z Azji mniejszej w Europy południowo - wschodniej.

Dereń właściwy, bo taka nazwą również znana jest ta ciekawa roślina pożyteczny zaczyna być już na przełomie lutego/marca, kiedy kwitnie. Stanowi zatem cenna roślinę miododajną. Co ciekawe zaczyna kwitnąć zanim pojawiają się na nim liście. Dereń właściwy jest lubianym pokarmem mszyc, co sprawia, że często oprócz nektaru i pyłku dostarczać może również pszczołom spadzi.

W miarę postępu czasu w okolicach końca lipca (w zależności od odmiany)dereń zaczyna wydawać pierwsze owoce - główny produkt derenia. Owoce z dziczek mają zazwyczaj kwaskowo - cierpki smak, jednak po całkowitym dojrzeniu owocu zmienia się on w przyjemny, podobny do śliwek. Owoce derenia zawierają witaminę C, dlatego w przeszłości był wykorzystywany jako środek do leczenia szkorbutu. Medycyna ludowa wykorzystywała również niedojrzałe owoce derenia jadalnego do leczenia cholery, a kwiaty do leczenia biegunek.

W przeszłości owoce derenia zalewano wodą morską i robiono z niego produkt przypominający oliwki.
Dereń jadalny nadaje się do robienia dżemów i konfitur, choć z powodu niskiej zawartości pektyny wymaga również dodatku innych bogatszych w ten składnik owoców.
Słynne są również nalewki na dereniu - dereniówki. Dereniówka była w przeszłości wyrabiana zazwyczaj w dworach szlacheckich. Większość szlachciców sadziła derenia w swoim dworze właśnie w tym celu. Może to stanowi przyczynę tego, że w czasach komunizmu owoc ten został zapomniany? Dlatego, że tak nierozerwalnie kojarzyła się z "pańskimi" czasami, luksusem, czy polskim dziedzictwem narodowym?

Owocowanie zależy od odmiany i może rozciągać na prawie 4 miesiące - od końca lipca do połowy października. Plony owoców z jednego drzewa mogą dochodzić do kilkudziesięciu kilogramów. Kolor owoców to również w zależności od odmiany od białego, przez żółty do czerwonego. Plony derenia jadalnego zdecydowanie poprawia obecność innej odmiany derenia jadalnego w promieniu 30m.

Cenne jest również drewno derenia. Jako, że posiada bardzo dużą gęstość tonie w wodzie. Z wiadomych względów nie było one nigdy wykorzystywane do budowy łodzi:)Rzemieślnicy uznawali go za bardzo wartościowe. Było używane do produkcji dzid, broni, łuków, czy trzonków do narzędzi.

Uprawa derenia jadalnego:

Wymagania glebowe dereń jadalny ma niewielkie. Toleruje gleby bardzo ciężkie, choć muszą charakteryzować się chociaż przyzwoitym drenażem. Może rosnąc na bardzo zasadowych i umiarkowanie kwaśnych glebach. Roślina może rosnąć w półcieniu.
Dereń jadalny może stanowić jadalny żywopłot - wiatrochron, jednak wtedy nie będzie bardzo produktywny jeżeli chodzi o ilość owoców. Nie znosi natomiast wystawienia na wiatry morskie.

Jakie są jednak idealne warunki uprawy derenia jadalnego, które zapewnią maksymalne plony?
To miejsce osłonięte od wiatrów, o żyznej, wilgotnej glebie stanowisko w pełnym słońcu.

W Polsce dostępne są następujące "kulinarne" odmiany derenia właściwego:
Macrocarpa, Jolico, P5, Flava, Ekzoticzni, Elegantnyj, Jantarnyj, Korałłowyj Marka, Wydubieckij

Na Ukrainie można zdobyć dużo więcej odmian tej ciekawej, nieco w Polsce zapomnianej rośliny.

Zdjęcie dzięki uprzejmości Wikipedii.

Czego oczekują czytelnicy?

Czego oczekują czytelnicy?
Dzisiejszy post dotyczyć będzie Waszych preferencji i tego o czym chcielibyście przeczytać na tym blogu.
Może ktoś z Was zna jakąś ciekawą roślinę, którą można w Polsce uprawiać, jest wartościowa i mało znana?
Może ktoś z Was zna nazwę jakiejś rośliny i wie, że można ją uprawiać w Polsce, ale nie ma na jej temat jeszcze żadnych informacji po polsku?

Sugestie proszę zostawiać w komentarzach

Miłorząb dwuklapowy

Na zdjęciu liście i niedojrzałe owoce miłorzębu japońskiego.

Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba) zwany również miłorzębem japońskim to drzewo jedyne w swoim rodzaju (dosłownie - miłorząb japoński nie ma żyjących obecnie "krewnych"). Miłorząb jest uważany za żywą skamienielinę - gatunek ten istnieje od 270 milionów lat!

Miłorząb japoński to wolno rosnące drzewo dorastające w ojczyźnie (wbrew pozorom nie Japonii a Chinach) do 40 m.

Na świecie bardzo popularne są różne suplementy diety w których głównym surowcem jest ekstrakt z liści. Jego głównym działaniem ma być poprawienie pamięci i koncentracji. Te właściwości są osiągane przez poprawienie ukrwienia mózgu. Jak się okazało całkiem niedawno ta poprawa ukrwienia nie ogranicza się tylko do mózgu. Dlatego wykorzystuje się ekstrakt z liści miłorzębu dwuklapowego do leczenia impotencji oraz zwiększania libido. W przypadku kobiet tą drugą przypadłość ma leczyć szczególnie dobrze (jak wiadomo leczenie impotencji u kobiet może być trudne, by nie rzec niemożliwe;) Czyżby zatem można było uzyskać naturalną Viagrę prosto z lasu? Czas pokaże:)

Inne schorzenia w których wykorzystuje się właściwości ekstraktu z miłorzębu japońskiego do ich leczenia/poprawy:
-hemoroidy
-utrata słuchu u osób starszych
-obrzęki limfatyczne

Liście miłorzębu japońskiego to nie jedyny produkt, jaki można uzyskać z tej rośliny. Drugim są orzechy. Miłorząb dwuklapowy to roślina dwupienna, czyli do zapylenia potrzebuje zarówno męskiego jak i żeńskiego osobnika. W parkach w Polsce sadzone są niemal wyłącznie egzemplarze męskie. Przyczyną tego jest sposób zapylania...
Kilkadziesiąt milionów lat temu rośliny nie korzystały z usług pszczół w celu zapylania. Powód był prosty - pszczoły jeszcze wtedy nie istniały. Rośliny przenosiły pyłek za pomocą np. much. Jak zatem przyciągnąć much? Zwabić je kuszącym je zapachem.
Kwitnący żeński osobnik miłorzębu japońskiego wydziela podczas kwitnienia zapach,który przypomina "oczyszczalnie ścieków w gorący, parny dzień":)

Jeden egzemplarz męski jest w stanie zapylić około 5 osobników żeńskich. Można również zaszczepić gałąź z osobnika męskiego na osobnika żeńskiego. W obydwu przypadkach zapylenie będzie bardzo dobre.

Wróćmy do orzechów miłorzębu.
Są jadalne zarówno na surowo jak i po ugotowaniu. Surowe mają smak podobny do orzeszków piniowych (nasion sosny). Po ugotowaniu smakują jak skrzyżowanie kasztanów jadalnych i ziemniaków. Z orzechów można wytłoczyć jadalny olej.

Surowych orzechów nie należy spożywać w dużej ilości z powodu posiadania przez nie substancji(z ang. 4'-methoxypyridoxine) niszczącej witaminę B6. Obróbka termiczna niszczy ww szkodliwą substancję.

Miłorząb japoński uprawa:
Jest to drzewo o bardzo małych wymaganiach glebowych. Będzie rósł na większości gleb pod warunkiem, że gleba ta ma dobry drenaż. Poradzi sobie na większości stanowisk, nawet wystawiony na silne wiatry. Najlepsze i największe okazy (a także dające największe plony orzechów) dają jednak miłorzęby w miejscach osłoniętych od wiatru, w żyznej glebie raczej o wyższym(7 lub 8) niż niższym pH.

Miłorząb wymaga stanowiska słonecznego. Niezwykłą jest wytrzymałość miłorzębu na zanieczyszczenia powietrza, nadaje się więc do sadzenia w miastach (tylko męskie egzemplarze!).

To ozdobne drzewo, jakim niewątpliwie jest miłorząb (piękne wachlarzowate liście) jest i było sadzone przy świątyniach buddyjskich i taoistycznych. Dorosły, przyświątynny egzemplarz miłorzębu przetrwał atak atomowy na Hiroszimę w 1945. Siła eksplozji zniszczyła świątynie i pozbawiła miłorząb liści i dużej części gałęzi. Mimo ogromnej dawki promieniowania miłorząb następnego roku urosły mu liście, zakwitł oraz wydał owoce.

Zdjęcie dzięki uprzejmości Wikipedii

Eleuterokok kolczasty

Eleuterokok kolczasty(Eleutherococcus senticosus) to wolno rosnący krzew dorastający do 2m, należy do rodziny araliowatych (Araliaceae).

Głównym i chyba jedynym zastosowaniem tego krzewu są jego potężne właściwości lecznicze. Jego inna nazwa to żeń szeń syberyjski. O ile eleuterokok nie jest zbyt blisko spokrewniony z żeń-szeniem właściwym (Panax ginseng), to posiada równie duże i podobne właściwości lecznicze. Co jeszcze bardziej komplikuje sprawę, to fakt, że eleuterokok posiada zupełnie inne substancje czynne niż ww. żeń szeń właściwy.

Zatem jakie właściwości lecznicze nasz żeń szeń syberyjski posiada?
-jest adaptogenem, czyli rośliną, która zwiększa odporność na stres oraz ogólną wydolność i zdrowie organizmu
-obniża poziom cholesterolu
-obniża poziom cukru
-jest przeciwutleniaczem
-działa łagodnie przeciwzapalnie
-opóźnia postęp demencji starczej
-łagodzi dolegliwości okresu menopauzy
-poprawia pamięć
-łagodzi skutki uboczne chemio i radioterapii
-rozszerza naczynia krwionośne, przez co obniża ciśnienie krwi
-mówi się, że regularne stosowanie wydłuża życie
-poprawia libido:)


O czym należy pamiętać, gdy zażywamy eleuterokoka kolczastego? Oto list:
-nie należy pić napojów z kofeiną w czasie kuracji
-jednorazowa kuracja nie powinna trwać dłużej jak 3 tygodnie
-nie należy podawać go dzieciom

Surowcem leczniczym jest kłącze i korzeń eleuterokoka kolczastego. Jako, że eleuterokok w porównaniu do żeń szenia jest dużo większy zbiór surowca nie niszczy go (o ile nie zniszczymy większości korzeni). Najlepiej zbierać tylko kłącza. Przy rozsądnych zbiorach możemy uzyskiwać plon kłączy co roku. To sprawia, że żeń szeń syberyjski jest dużo lepszy niż żeń szeń właściwy - pozyskiwanie surowca leczniczego z żeń szenia właściwego jest równoznaczne ze zniszczeniem rośliny. Ta tak trudna i wymagająca w uprawie roślina jaką jest żeń-szeń właściwy po 8 latach uprawy daje plon w wysokości kilkudziesięciu g, proszę to porównać z corocznym (od 3-4 roku po posadzeniu)regularnym plonem krzewu, którego kłącza dochodzą do 5 m! Kłącza należy zbierać na jesień, po opadnięciu liści.

Jak zatem to cudo uprawiać?
Eleuterokok kolczasty preferuje stanowiska w pełnym słońcu oraz osłonięte od wiatrów. Najlepiej rośnie na glebie żyznej, bogatej w próchnicę, o dobrym drenażu. Jednak da sobie radę również w ziemi ubogiej, lekkim zacienieniu, ważne by miał dobry drenaż.

Zdjęcie dzięki uprzejmości wikipedii

Róża pomarszczona

Róża pomarszczona (Rosa rugosa) to gatunek krzewu należącego (a jakże)do rodziny różowatych. Dorasta do wysokości około 2m i takiej samej rozpiętości.

Jest to owocodajny krzew, produkujący duże (jak na róże) 2-3 cm owoce o łatwej do oddzielenie od nasion pulpie. Posiada wiele mikroelementów oraz witamin (A, C, E) Witaminy C róża pomarszczona zawiera do 6000 mg na 100g. Dla porównania podam, że porzeczki czarne zawierają 180 mg, pomarańcza i cytryny po 50 mg a jabłka 9mg w takiej samej wadze owoców. Zatem dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka (około 60mg) może zostać pokryte poprzez zjedzenie już 1 owocu. Kolejną ciekawą rzeczą w róży pomarszczonej są nienasycone kwasy tłuszczowe, które również jej owoce zawierają.

Owoce wynosi Rosa rugosa nadają się na przetwory, typu dżemy, konfitury, soki, wina zimowe. Z płatków kwiatów róży można wytwarzać przepyszną i bardzo aromatyczną konfiturę.

Smak surowych owoców jest.. bardzo niespecjalny. Nie chodzi o to, że są niesmaczne. One po prostu nie mają za bardzo smaku:) Minimalnie mączysto - kwaśne.

Wymagania glebowe róża pomarszczona ma bardzo skromne - urośnie nawet na ubogich, piaszczystych glebach, jest odporna na zanieczyszczenie powietrza oraz zasolenie gleby. Najlepiej różę pomarszczoną usytuować na stanowisku słonecznym - wtedy kwitnie i owocuje najobficiej. Jeżeli o kwitnieniu mowa - Rosa rugosa to dobra roślina miododajna.

Zdjęcie dzięki uprzejmości wikipedii